درمیان ایرانیان نخستین شب زمستان را به شب یلدا ویا چله نامگذاری کرده اند اگر چه این شب تنها یک دقیقه از شبهای دیگر سال بلندتر است ،اما روح بلندی از انسانیت ،مهربانی و عطوفت ومحبت را درباطن خود به ارمغان دارد،وآن امروز روز،شاید در دوران تکنولوژی زده ی بشر،قدری درجستجوی شب یلدائی که به پیوندی وشادی راباخوددارد نوید بخشی یادگاران نیک گذشتگان، برای فرزندان ایران زمین ارثیه ای باشد برای شاد بودن وشادزیستن.
درفرهنگ فارسی "معین"یلدا درازترین شب سال است ،شب اول برج جدی،شبچله ی بزرگ زمستان.
یلدا در فرهنگ یونانی به معنی میلاد است و چون شب یلدا را بامیلادمسیح منطبق می دانندازاین رو یلدا نامیده اند.اینکه چند سال است که ایرانیان اول زمستان را شب یلدا یا شب چله می نامند واز ان به عنوانبلندترین شب سال یاد می کنند تاریخ دقیقی ارائه نشده است اما ؟آئین های کهن بسیاری را در دل خودجای داده است که خود زبان کهن تاریخ است وآن یک دقیقه از شبهای دیگر بلندتر!شبی که بعنوان دروازه ی ورود به فصل زمستان همواره به جای یادآوری سوز و سرمای این فصل،محافل گرم ودوست داشتنی اعضای خانواده و فامیل و آشنایان را در خاطره ها روحی دوباره و چند باره می بخشد،یلدا همچنین در برخی متون فارسی،"میلاد مهر" نامیده شده است،چرا که درپس این شب طولانی ،خورشید باردیگر متولد می شود وبرزمین وساکنانش گرمی می بخشدازاین رو در باره ی یلدا افسانه های بسیاری نقل شده است و بدون تردید یلدا یک جشن آریائی است که از ابتدا توسط ایرانیان خلق شده است وایرانیان نیز در هرکجای کره ی خاکی باشند چنین شبی را با آئین مخصوصی به بزم و شادی سپری می کنند.
در آئین باستان ،روز وروشنائی ،نشانه ای از آفریدگار محسوب می شود ودرنقطه مقابل آن،شب،تاریکی وسرما ،بعنوان نماداهریمن بشمار می رودودر واقع نبرد دائمی میان این دو قطب متضادبعنوان بخشی از اعتقاد ایرانیان شناخته شده استواز همین رو درشب یلدا ،بستگان وآشنایان دور هم جمع شده و طلوع دوباره خورشید وحاکمیت روشنائی را به انتظار می نشیند.
بدون شک روح یلدا در اقصی نقاط این کهن مرز وبوم،درمناطق مختلف جاری بوده ومهربانی وشادی جزءجدائی ناپذیر "یلدا"است،خوردن هندوانه وآجیل فصل مشترک همه ی یلدا نشینان است آنها معتقدند که هندوانه روح سرما را از وجود آدمی دور می کندودر تابستان احساس تشنگی نمی کنند!وآجیل و میوه و شیرینی جات نیز نماد برکت و تندرستی و شادکامی!وتجمیع آنچه که در شب یلدا بر سفره ها عشوه نمائی می کندبه "شب چره "مشهور است. از دیگر رسوم بسیار نیکو حافظ خوانی وتفال به خواجه ی شیراز است که تقریبا جزءآئین مشترک تمام مردم ایران در شب یلدا است و مردم این تفال را بسیارنیک می دانندو در بعضی از استانها نیز شاهنامه خوانی نیز مرسوم استو تفالی هم به اشعار سعدی و فردوسی و نقل داستانها و افسانه های کهن ایران زمین می پردازند قصه هایی از داستانهای فراموش شده ی هیاهوهای نسل تکنولوژی زده!،داستان شیرین ،شیرین وفرهاد، نبرد رستم وسهراب که این نسل کمتر سراغ ازانان می گیرددر این شب خوانده می شودتوسط بزرگترها!!!براستی چه شب دلنشینی می شود این شب یلدائی ما!تا روح همدلی و همبستگی مردم ایران فارغ از کیش و مذهبشان ،تا بهانه ای شود از انتظار نور و روشنائی،برای پیوستگی و تحکیم روابط عاطفی انسانی.
......وهم یلدا تنها فرصتی مغتنم برای با هم بودن و شکرگزاری از نعمتهای بی پایان نور مطلق هستی واللهی است.
